Kromatografi Varan 2

KROMATOGRAFİ VE YÖNTEMLERİ VARAN-2

AYRILMA MEKANİZMASINA GÖRE;

Adsorpsiyon Kromatografisi;

Bir karışımda bulunan sıvı veya gaz halindeki maddelerin katı faz üzerine tutulmasıdır. Adsorpsiyon kromatografisi ise örnek bileşenlerinin dolgu maddesinin yüzeyide farklı olarak tutunmaları sonucu meydana gelen bir ayırma işlemidir.

Adsorpsiyon kromatografisi moleküllerin katı bir yüzeye yapışması, tek molekül tabakasından oluşan bir yüzey tabakasının oluşması halidir.

Sabit faz, haraketsiz durgun fazdır. Sabit fazın özellikleri arasında; numunedeki ayrılması gereken bileşenleri parçalamamalı, kimyasal reaksiyona girmemeli, adsorbsiyon kapasitesi yüksek olmalı ve adsorpladıkları maddeleri rahatlıkla geri vermelidir.

Haraketli faz ise, sabit faz üzerinde haraket ederek numunenin bileşenlerine ayrılmasını sağlayan fazdır.

Faz tiplerine göre;

Sıvı-Sıvı, kolon ve ince tabaka kromatografisi
Gaz-Sıvı, gaz kromatografisi (GC)

Dağılma (Partisyon) Kromatografisi;

Dağılma kromatografisinde; maddeler sıvı olan sabit faz ile sıvı veya gaz olan hareketli faz arasındadır.

Faz tiplerine göre;

Sıvı-Sıvı, kolon ve kağıt kromatografisi
Sıvı, Gaz, kolon ve gaz kromatografisi

İyon Değiştirme Kromatografisi;

Maddelerin iyonik grupları ile iyon değiştiricideki iyonik grupların eşdeğer miktarlarının karşılıklı yer değiştirmesi esasına dayanır.

Kullanılan iyon değiştiricinin anyon veya katyon aktarmasına göre sırasıyla “ Anyon Değiştirme Kromatografisi” veya “Katyon Değiştirme Kromatografisi” olarak adlandırılır.

İyon değiştirmeyi etkileyen faktörler arasında, hareketli faz değişimi, hareketli faz PH’ ı ve kompleks oluşturucu etkiler vardır

İyon değiştirme kromatografisi genelde, ayrılmaları güç olan bazı iyonları ve asitlerde, aminoasitlerde, seyreltik iyon çözeltilerin deriştirmesinde, asit ve baz elde edilmesinde uygulanır.

Jel Filtrasyon ( moleküler eleme ) Kromatografisi;

Birden fazla moleküllerin karışmış halini ele alırsak. Bu moleküllerin moleküllerini ayırmak için molekül büyüklüğüne göre ayırmak gereklidir. Molekül büyüklüğüne göre ayrıma işlemine “Jel Filtrasyon Kromatografisi” denilir.

İyon Çifti Kromatografisi;

İyonlaşabilen asidik ve bazik maddelerin ayrılmasında kullanılan bir yöntemdir. Hareketli faza ilave edilen iyon çifti sabit faz tarafından adsorblanılarak iyonize olmuş maddeler bu iyon çiftleriyle iyonik etkileşime girerek birbirinden ayrılmış olurlar.

Afinite Kromatografisi;

Seçiciliği fazla olan bu yöntem kromatografi yöntemleri arasında tercihler arasındadır. Proteinlerin saflaştırılmasında kullanılan bu yöntem ile kolonun dolgu maddesine, seçici protein ile kompleks yapabilen bir ligand bağlanır. Ligand ile kompleks yapan seçici protein, katı desteğe bağlanarak kolonda tutulurken, serbest proteinler kolondan ayrılmış olurlar.

NOT: KROMATOGRAFİ VE YÖNTEMLERİ VARAN-3 yakında yayınlanacaktır.